|
|
|
DEVRE HAZIRLAMA VE BASKI DEVRE TEKNİKLERİ |
||||
| EMAİL | ||||
| ELEKTRONİK DEVRE HAZIRLAMA VE BASKI
DEVRE ÇIKARMA TEKNİKLERİ Bir elektronik devre hazırlamak için önce işin teorik ve/veya mantığını az çok bilmek gerekir, ne yapacağımız hangi amaca hizmet edecek bir devre yapacağımız tamamen bilindikten sonra işe girişmeliyiz. Ben kendi yaptığım bir elektronik devreyi ve hazırlama aşamalarını aktarmak istiyorum: Öncelikle yapacağınız elektronik ürünün bir işe yaramasına inanmanız gerekir. Amacımız devreyi yaptıktan sonra, nasıl olsa bir işe yarar diyerek beklemek/bekletmek değil; devreyi yapmadan önce bir işe yarasın diye düşünmek tasarlamak gerekir. İşe yarar olmasından kastım ne!. Yani vatana millete faydalı olsun, bizden sonrakiler de bunu kullanılıp vatana millete hayırlı olsun... Gidipte bir flip – flop devresini yapmak sadece eğlenmek amaçlı olabilir, bir işe yarayacağını –bazı durumlarda işe yarar bir devre olabilir- zannetmemekteyim. Neyse fazla söze gerek yok benim yaptığım devre F.Ü. T.E.F. Elektronik Bilgisayar Eğitimi Bölümü Elektronik Eğitimi labaratuvarlarında kullanılmak üzere hazırlanmış oldukça az yer kaplayan çok işlevsel bir güç kaynağı (± 5V; ± 12V; ± 15V ve ayarlı 15V), ayarlı sinyal jeneratörü (kare, üçgen ve sinüs dalgası üreteci) devresidir. Bu devre 6. dönemde labaratuvar çalışmasında yapılmıştır. Devreyi hazırlamadan önce ihtiyacım olan elemanları belirledim: ± 5V için nasıl bir eleman kullanabileceğimi araştırdım, bunu en iyi yapabilecek, ucuz ama iş görür elemanlar aradım zener diyot gibi elemanların üzerinden güç çekemeyeceğimi anlayınca regülatör entegreleri gözüme kestirdim. Ayarlı regülatör entegreler olduğu gibi sabit gerilim elde etmeye yarayan regülatörler de vardı. İşimi sabit regülatörlerle yapmaya karar verdim. Elde edeceğim sabit regüleli çıkışların (± 5V; ± 12V; ± 15V) değerine göre regülatör entegreleri birazdan bahsedeceğim diğer elemanlarla birlikte bir elektronik malzeme satan dükkandan temin ettim. Elektronik derslerinden edindiğimiz regülâtör devre yapım hesaplarına şöyle bir göz attım, buna göre bir 2X15 lik trafoya ihtiyacım vardı ve trafodan düşürdüğüm elektriği doğrultmam gerekiyordu bu işi en iyi 4 diyotlu köprü devresiyle çözdüm. Yalnız bir sorun vardı!. Aldığım trafo 2X15’ti fakat doğrultulan sinyalin değeri diyotlar yüzünden azalıyordu ve 7815 ve 7915 entegrelerinin yeteri kadar beslenemeyeceğini ve istediğim çıkışı alamayacağımı düşündüm (katalogdaki bilgilere dayanarak). Doğruca trafoyu aldığım yere gittim ve trafoyu 2X18’lik başka bir trafo ile değiştirmelerini istedim. Fakat ellerinde olmadığını söylediler, başka bir yerde de bulamamıştım, iş yine başa düşmüştü, oturup trafo saracak halim yoktu ya biraz matematik ve birazda elektronik bilgisi bu sorunu çözmüştü:Trafodan sonra düşen gerilimi bir ölçü aleti ile ve hesaplama ile ölçtüm. Diyotlardan sonra düşen gerilimi de hesapladım, kondansatörün tepe değerine şarj olduğu hemen aklıma geldi ve hesaplamama göre regülatör entegrelerin beslemelerinin fazlası ile yettiğini ispatladım. Bu sorunu da çözmüştüm... 7815 ve 7915 regülatör entegrelerini, ardından doğrultulan sinyalin tepelerindeki ripılları azaltmak ve daha D.C. bir akım elde edebilmek için 2200 m F’lık kondansatörden iki tane aldım ve ( simetrik devre yaptığımdan dolayı) ardından parazitik etkileri azaltmak için nanoFarat düzeyinde kondansatörler aldım ( parazitleri şaselesin diye) diyotların çıkışına bağladım, iki kondansatör tipini birbirine paralel bağladıktan sonra regülatör entegresinin “7805” 1 numaralı bacağını kondansatörün + kutuplu bacağına lehimledim iki numaralı bacak şaseye gitmeliydi (katalogdan öğrendiğim bilgiye göre) ardından tekrar bir, tıpkı 2200 m lık kondansatör gibi kutuplu kondansatör (10 m F) daha bağlayıp lehimledim ve yine bu kondansatöre de bir nanoFarat mertebesinde kondansatör bağladım ve lehimledim işte bu benim +5V.luk çıkış gerilimimi sağlayacaktı fakat bunun bir de –5V. U vardı, bu sorunu da 79XX serisi ile çözüme kavuşturdum 7805 kullanarak nasıl +5V. Elde ettiysem 7905 kullanarak da –5 volt elde edebilmeliydim. Köprü diyotların simetrik çıkışından bir uç aldıktan sonra yukarıda anlattığım işlemleri yineledim. Buraya kadar anlattıklarımı bir baskı devre olmaksızın havada lehimleme yöntemini kullanarak yaptım. Ve bu yineleme ± 12 ve ± 15V.lar içinde aynı şekilde devam etti. İşte sabit gerilimler üreten bir devre yapmıştım ama bu bana yetmiyordu daha fazla özelliği olmalıydı devremin; bir de sinyal jeneratörü yapmalıyım dedim kendi kendime ve nasıl yapabileceğimi düşünmeye çalıştım, bildiklerime dayanarak... Ardından bir sinyal jeneratöründen istenen nelerdi diye sordum kendi kendime!. Evet bir kare dalga, bir üçgen dalga ve birde sinüzoidal bir dalga olabilirdi. Çünkü labaratuvarlarımızda yaptığımız deneylerde genellikle bu tip sinyaller kullanıyorduk. İşte bundan sonra bir kare dalga sinyali hangi elemanlarla üretebileceğimi düşünmeye başladım ve bir yol buldum 555 tipi bir entegre bu işi kolaylıkla çözebilirdi. Birkaç kitap karıştırdıktan sonra hazır halde böyle bir devreye rastladım ve bu devreyi yapabileceğimi gözüme kestirdim. Ardından bir üçgen sinyal nası l üretilebilirdi, bunu da yine elektronik derslerinde verilen birkaç hazır op-amp'lı devreyle çözmüştüm; ayarlı sinüzoidal sinyali de elde etmeyi başarabileceğimi zannederken bir arkadaşım bana bütün bu işleri yapan bir entegrenin olduğunu söyledi. Hemen o entegreyi araştırıp buldum ve satın aldım.Bu işte hallolmuştu. Ama bir eksiklik olduğunu hissediyordum, çünkü devrem pek esnek değildi özellikle güç kaynağı kısmı; ayarlanabilir bir yanı da olmalıydı ve bir 317 entegre elemanı ile bu sorunu çözdüm, aşağıda anlatacağım yöntemlerden sadece baskı devre kalemiyle çizim tekniğini uygulayarak devremi tamamladım. Bu devrenin üç farklı işlevi vardır: 1.Çeşitli giriş beslemesine ihtiyaç duyan diğer devrelere besleme grilimi sağlayabilmektedir. 7805, 7812, 7815 entegre elemanları sayesinde çıkışlardan sırası ile +5, +12, +15V.’luk sabit gerilimler alınmaktadır. 7905, 7912, 7915 entegre elemanları sayesinde çıkışlardan sırası ile –5, -12, -15V.’luk sabit gerilimler alınmaktadır. 2. Çeşitli tetikleme devrelerine ihtiyaç duyan, diğer devrelere (özellikle endüstriyel elektronik devrelerinde) tetikleme sinyalleri üretebilmektedir. Bunu 8038 entegresi sayesinde sağlamaktayız. 3. Ayarlı 0-15V.’luk kaynak sayesinde, ihtiyaç duyulan herhangi bir gerilime ayarlama k mümkündür.Bunu sağlayabilmek içinse LM317’ kullandım. B. Baskı devre çıkarma teknikleri :. Elektronik cihazlar, bakır plaket üzerine monte edilen elektronik elemanlardan meydana gelirler. Elektronik devre şemaları, baskı devre şemalarına dönüştürülecek bakır plakaya aktarılır. Bu işleme baskı devre çıkarma tekniği denir. Baskı devre çıkartılmazsa elektronik cihazların boyutları oldukça büyük olur. Montaj zorluğu ile karşılaşılır. Baskı devre yöntemlerini kullanarak elektronik devrelerin bakır kart üzerine aktarılmasıyla seri üretime geçilmiş, fiyatları oldukça düşmüştür. Üç çeşit baskı devre çıkarma çıkartma tekniği vardır.
1. ) Baskı devre kalemiyle çizim tekniği: Baskı devre kalemi ile baskı devre yapılacağı zaman aşağıdaki malzemeler kullanılır.
Bakır plakete çıkartmak istediğimiz devre aşağıda verilen güç kaynağı ve sinyal jeneratörü devresidir. Baskı devre çıkartılacağı zaman aşağıdaki yol incelenir.
Devrede kullanılan elemanlar: 2X15- 10 Watt Trafo. X1
4.)Yerleştirme planının tersi başka bir kağıda çizilir.(Çizimin tersi aynen kopya edilir) 5.) Aşağıdaki çizim büyüklüğünde bakır plaket kıl testere ile kesilir. 10.) Bakır plaket üzerine baskı devre çıktıktan sonra bol suyla yıkayarak kurutulur. 11.) Kullanılan elemanların bacak kalınlıklarına göre, matkap ucu seçilir ve markalı yerler delinir. 12.) Bakır hattın ters yüzüne elektronik elemanlar yerleştirilir. 13.) Lehimleme işlemleri kısa devre meydana gelmeyecek şekilde yapılır. Devreye gerilim vererek devre çalıştırılır. 2.)Pozitif 20 tekniği Pozitif 20 ile baskı devre çıkartırken;
kullanılır. Aşağıdaki güç kaynağı ve sinyal jeneratörü devresinin baskı devre şemasını çıkartalım.
Pozlandırmada dikkat edilmesi gereken bir noktada plaka lambanın altına konmadan önce 2-3 dakika beklenerek asıl etkiyi yapan ultraviyole tam güçte emisyonu için zaman bırakmak, plakayı ışığın altına daha sonra koymaktır. Lamba cinsine göre pozlandırma işlemi gerçekleştirilir.
100gr FeCl3 150gr Su’dur. Bakır plaka hazırlanan çözeltinin içerisine atılarak 40-50 ° C’ de ısıtılır. Işık almayan letraset in altındaki bakır kısımların dışındaki tüm bakır tabaka gözükür. Plaka banyodan çıkarılarak bol su ile yıkanır.
|
|||||||||||||||||
| ELEKTRONİK |
|
LİNKLER | |||||||||||||||
| PC OKULU | DONANIM | ||||||||||||||||
| TEZLER | EĞLENCE | ||||||||||||||||
| ISS LER | YARARLI BİLGİLER | ||||||||||||||||
| Türkcell Mesaj | Akbank İnternet Şubesi | Ehliyet Ceza Puanı | ||||
| Telsim Mesaj | Döviz Kurları | Araç Vergi Borcu | ||||
| Hotmail | Borsa Günlük Tablo | Borsa Endeksler | ||||
| Altavista | Borsa Günlük Kapanış | Turknet / Akbank Mail |
